Paulovnija – nova vrsta u Srbiji

Danas se sve češće pominje paulovnija, brzorastuća vrsta drveta, naročito značajna za proizvodnju biomase. Sam rod Paulownia obuhvata 7 vrsta koje su poreklom iz istočne Azije. Prva vrsta koja je kod nas gajena i koja se može naći na zelenim površinama jeste P. tomentosa, drvo visine do 20 m čija krošnja krajem aprila i u maju biva prekrivena krupnim ružičastim cvetovima. Međutim, danas se sve više govori o jednoj drugoj vrsti paulovnija, P. elongata. U pitanju je drvo sa veoma velikim listovima, preko 30 cm dužine, i sa krupnim, ružičastim cvetovima. Razlozi za rastuću popularnost ove vrste su opravdani.

To je brzorastuća vrsta pogodna za plantažni uzgoj, ali i za sadnju duž ograde dvorišta kada želimo da za kratko vreme podignemo zelenu zaštitu od prašine i buke sa ulice. Prvih nekoliko godina nakon sadnje godišnji prirast u visinu može iznositi i 3–4 m, a nakon 5–7 godina rast je sporiji. Već nakon deset godina stabla dostižu 15–18 m visine, sa prsnim prečnikom (prečnik debla na visini 1,2 m) od 40–50 cm. Zbog krupnih listova smatra se da je odličan prečistač vazduha jer je velika površina liske koja vrši fotosintezu, vezuje ugljen-dioksid i oslobađa kiseonik. Pored toga, kompostiranjem listova dobija se kvalitetan supstrat. U vreme cvetanja izuzetno je dekorativna, a osim toga, to je i medonosna biljka. Drvo je kvalitetno, može se koristiti u drvnoj industriji, čak i za izradu nameštaja, a nakon seče formiraju se izdanci iz panja i biljka se obnavlja. U Srbiji postoje plantaže ove vrste podignute u okolini Subotice i Bele Crkve.

Kada je reč o uslovima sredine, to je vrlo skromna biljka. Može da se gaji na nadmorskoj visini do 2000 m, ali najbolje uspeva na visini nižoj od 1000 m. Prema zemljištu nije izbirljiva, zbog toga se koristi za pošumljavanje degradiranih površina, na siromašnom zemljištu. Više joj pogoduju lakša i peskovita zemljišta, nego suviše teška i glinovita. Takođe, ne podnosi visok nivo podzemnih voda niti zabarena zemljišta. Podnosi temperaturne ekstreme i sušu. Korenov sistem je dubok i dobro razvijen, a glavna masa korena se formira na dubini većoj od 1 m.